Thị trường xi măng

Ngành Xi măng và hy vọng 2013

27/12/2012 - 03:19 CH

Chuyển giao năm 2012 và năm 2013 cũng là thời điểm ngành Xi măng “ngậm ngùi” nhìn lại năm cũ bộn bề khó khăn để rồi khấp khởi hy vọng năm 2013 tình hình sản xuất, tiêu thụ xi măng (XM) có thể sáng sủa hơn. Trong năm mới 2013 này, những người làm XM có trút gánh lo, hết trăn trở?

Bức tranh tối

Nhìn lại bức tranh sản xuất và tiêu thụ của ngành công nghiệp XM trong năm qua, bên cạnh mảng sáng của thị trường, những DN đạt lợi nhuận chỉ tiêu đề ra như Vicem… thì còn không ít DN đặc biệt là nhà máy mới đi vào hoạt động, đang trong kỳ trả nợ đầu tư vướng vào tình thế lao đao, khiến bức tranh có thêm mảng xám bi quan. Lạc quan sao được khi “chiếc bánh mỳ” của ngành Xây dựng giảm mức tiêu thụ, giá nguyên nhiên liệu đầu vào tăng cao, cung lớn hơn cầu, cạnh tranh khốc liệt bởi thị trường BĐS đóng băng, nhiều dự án xây dựng dừng hoặc giãn tiến độ.

Trong tình cảnh ấy, những nhà máy XM đã trả nợ xong thì việc duy trì sản xuất, lo công ăn việc làm, đảm bảo đời sống, thu nhập ổn định cho người lao động còn không đơn giản thì những nhà máy mới đi vào hoạt động hoặc sẽ đi vào hoạt động trong năm 2013 khó khăn gấp bội bởi áp lực thị trường tiêu thụ, áp lực trả nợ đầu tư đè nặng lên vai trong khi thương hiệu chưa được khẳng định. Một số nhà máy như XM Đồng Bành, XM Hạ Long, XM Quang Sơn… khó khăn đã đẩy đến đỉnh điểm, khiến các nhà máy này chênh vênh bên bờ vực của sự phá sản.

Nếu ước tổng sản lượng toàn ngành XM năm 2012 đạt gần 60 triệu tấn, mức tiêu thụ trên dưới 50 triệu tấn, trong đó xuất khẩu 8,5 triệu tấn XM và clinker (xuất khẩu tăng 3 triệu tấn so năm 2011- PV) thì lượng XM năm 2012 vẫn dư thừa gần vài triệu tấn.

Chưa hết gánh lo

Nỗi lo lớn nhất với các DN ngành XM là áp lực trả nợ đầu tư và vấn đề tồn kho trong khi XM sản xuất ra không được tiêu thụ mạnh. Các chuyên gia trong ngành cho rằng: Tổng cầu XM trong năm 2013 chưa có dấu hiệu tăng mạnh trở lại, dự kiến, năm 2013, mức tiêu thụ xi măng trong nước sẽ tăng lên từ 50 - 52 triệu tấn, giá xi măng sẽ vẫn giữ ở mức ổn định. Nhưng năm 2013 vẫn là năm đầy khó khăn với ngành XM nói riêng và ngành Xây dựng nói chung.

Phân tích khó khăn nội tại của ngành XM trong năm 2013, ông Nguyễn Văn Điệp - Chánh văn phòng Hiệp hội XM Việt Nam cho biết: Khó khăn đầu tiên mà ngành XM phải đối mặt đó là áp lực trả nợ. Mặc dù đã giảm nhưng thực tế lãi suất vay đầu tư các dự án XM vẫn còn cao, vốn đầu tư dự án XM lớn trong khi thời gian trả nợ ngắn nên việc trả nợ là áp lực lớn khiến nhiều DN XM lao đao. Những dự án mới đi vào sản xuất gần đây hoặc đi vào sản xuất từ năm 2013 sẽ khó khăn vì nếu không sản xuất sẽ không có nguồn trả nợ vốn đầu tư mà sản xuất thì không lãi như kỳ vọng. Trong khi giá một số yếu tố đầu vào có xu hướng sẽ tăng trong năm 2013 nhưng giá XM khó tăng khiến DN bị thu hẹp lợi nhuận, đặc biệt nhà máy XM có thiết bị công nghệ lạc hậu có thể bị lỗ.

Trong khi thị trường BĐS chưa thể phục hồi mạnh, nguồn cung XM tiếp tục tăng khiến các DN phải cạnh tranh và tình trạng cạnh tranh bằng cách giảm giá, chiết khấu, khuyến mại hay hỗ trợ vận tải… vẫn xảy ra.

Tiêu thụ trong nước chưa tăng mạnh trở lại, các DN sản xuất không thể khoanh tay đứng nhìn cảnh tồn kho thì giải pháp tình thế là xuất khẩu buộc phải đẩy mạnh. Nhưng xuất khẩu cũng không đơn giản vì thiếu phương tiện nên chúng ta phải xuất khẩu tại cảng, cơ sở hậu cần (logistics) còn yếu kém, lực lượng con người làm về xuất khẩu còn thiếu, sự cạnh tranh không lành mạnh bằng cách giảm giá bán để tranh khách giữa các DN vẫn không ngừng tăng. Hiện giá FBO (giá giao lên tàu) của ta thấp hơn Thái Lan khoảng 3 - 4 USD/tấn khiến lợi ích chung của toàn ngành và lợi ích riêng của DN trong nước bị thiệt hại.

Hy vọng nào cho năm 2013?

Trong gánh lo chung ấy, không phải không có tia hy vọng bởi những tháng cuối năm 2012 nền kinh tế trong nước đang có những động thái tích cực. Thủ tướng Chính phủ đã chỉ đạo Bộ Xây dựng, Bộ Tài chính và những bộ, ngành có liên quan sớm quyết liệt giải quyết hàng tồn kho BĐS và VLXD.

Thực hiện chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, Bộ Xây dựng đang quyết liệt hoàn thiện đề án tái cấu trúc lại các DN của ngành Xây dựng, trong đó có tái cấu trúc các sản phẩm. Những ngành nghề không tương thích thì có lộ trình để thoái vốn và CPH theo yêu cầu của Chính phủ. Đồng thời cùng Bộ Tài chính có kế hoạch và giải pháp cụ thể tháo gỡ khó khăn cho BĐS và VLXD.

Bộ trưởng Bộ Xây dựng Trịnh Đình Dũng đã khẳng định trước Quốc hội: Bộ Xây dựng đang hoàn thiện giải pháp tái cơ cấu ngành XM theo hướng phân loại các DN để có giải pháp phù hợp như: Chuyển giao vốn, hoặc chuyển giao nguyên trạng DN cho những DN XM khác đang có lợi thế như Vicem. Vì hiện các DN này chỉ lỗ vì kế hoạch, còn theo lộ trình thì có lãi.

Giải pháp nữa là, thoái vốn của các nhà đầu tư trong và ngoài nước, bán vốn cho các nhà đầu tư trong và ngoài nước có thế mạnh về tài chính và kinh nghiệm sản xuất XM. Hiện nay, các DN như Đồng Bành, Hạ Long đang tập trung đi theo hướng như vậy hoặc giao cho DN khác. Đồng thời, cần có lộ trình tăng vốn điều lệ, huy động thêm các nguồn vốn ngoài xã hội.

Bộ Xây dựng đề nghị các tổ chức tín dụng trong nước cho khoanh nợ, giãn nợ và cho DN vay vốn, đề nghị bổ sung quy định về chuyển nhượng vốn cho các nhà đầu tư nước ngoài, đặc biệt là bổ sung quy định về chuyển nhượng vốn nhà nước theo giá thị trường trong trường hợp giá chuyển nhượng thấp hơn mệnh giá để cắt lỗ…

Hy vọng, với những giải pháp quyết liệt từ phía Bộ Xây dựng và những bộ, ngành có liên quan, ngành Xây dựng nói chung, BĐS và VLXD trong đó có XM nói riêng sẽ thoát khỏi khó khăn, phát triển đúng lộ trình.

Theo báo Xây dựng điện tử