Tại hội thảo, đa số các đại biểu cho rằng, tình trạng khai thác tài nguyên khoáng sản tràn lan ở nhiều nơi không những làm thất thoát một lượng rất lớn nguồn tài nguyên mà còn ảnh hưởng xấu đến cơ sở hạ tầng, làm xuống cấp trầm trọng hệ thống đường sá, cầu cống, phá hủy sống, nảy sinh nhiều tệ nạn xã hội...

Theo các chuyên gia, những “lỗ hổng” trong quản lý đã dẫn đến tình trạng trên. Nhiều chính sách về thuế, phí còn nhiều bất cập. "Nếu không điều chỉnh đúng thì sẽ có tình trạng doanh nghiệp chỉ khai thác phần “nạc”- trữ lượng khoáng sản tốt, còn sẽ bỏ lại phần “xương”- trữ lượng ở sâu hoặc kém chất lượng hơn"- TS. Lê Ái Thụ, Phó chủ tịch Hội Địa chất kinh tế Việt Nam cho biết.

Các chuyên gia cho rằng, Việt Nam đã xây dựng được hệ thống văn bản quy phạm pháp luật tương đối đầy đủ về khai thác khoáng sản, bao gồm các quy trình về thăm dò, khai thác, chế biến, sử dụng khoáng sản và quản lý thu chi ngân sách… Tuy nhiên, hiện vẫn đang tồn tại khoảng cách nhất định giữa pháp luật và thực tiễn quản lý, giữa nội dung văn bản và thực hiện nghĩa vụ tài chính trong khai thác khoáng sản. Tình trạng trốn thuế tài nguyên (do khai báo không đúng sản lượng để tính thuế và sản lượng khai thác thực tế), vận chuyển, buôn bán lậu khoáng sản... đã và đang diễn ra ở nhiều địa phương, dẫn tới thất thu ngân sách.

Từng bước tháo gỡ những vướng mắc đó, các đại biểu cho rằng, cần chú trọng hoàn thiện cơ chế, chính sách nhằm sử dụng tiết kiệm và hiệu quả tài nguyên khoáng sản, cụ thể hóa chính sách khuyến khích, thu hút đầu tư vào lĩnh vực xử lý chất thải; hướng dẫn nội dung thanh tra, kiểm tra; khuyến khích sử dụng công nghệ và thiết bị hiện đại để thu hồi tối đa khoáng sản; giảm thuế suất thuế tài nguyên; xây dựng và triển khai Đề án hoàn thiện hệ thống cơ quan quản lý nhà nước về khoáng sản; thanh tra chuyên ngành…