Đầu thế kỷ XXI, thị trường bất động sản của Nga ghi nhận sự ra đời của rất nhiều công trình xây bằng vật liệu nhẹ hiện đại cho hiệu quả cao về mặt kinh tế cũng như kỹ thuật. Những khối (block) xây bằng bê tông tổ ong (bê tông khí, bê tông bọt) được ứng dụng rộng rãi để xây tường trong và tường ngoài các cao ốc văn phòng, nhà ở và nhiều công trình khác.

Tại các công trình này, sau một thời gian khai thác vận hành, khả năng hút ẩm của bê tông khí đã giảm sút. Ở tường có sử dụng khối xây bê tông tổ ong, độ ẩm theo bề dày của tường cũng bị sụt giảm nhanh chóng. Quá trình quan sát còn cho thấy các biến dạng đáng kể của bê tông nhẹ và lớp vữa trát gây ảnh hưởng xấu đến chất lượng bê tông (nhiễm ẩm; bê tông trương nở; lớp trát ngoài co ngót…), dẫn tới sự xuất hiện những vết nứt có độ mở khác nhau trên bề mặt ngoài của tường, từ đó lớp trát dễ bị tách lớp. Nhiều vết nứt có độ rộng tới 5 mm xuất hiện cả ở trên lớp trát bên trong các tường.

Để xử lý và khắc phục các hiện tượng này, có một nguyên tắc chung mà các nhà xây dựng Nga luôn nắm rõ khi gia công tường bê tông tổ ong, đó là: mỗi lớp trát tiếp theo cần có tính chống thấm cao hơn so với lớp trước. Điều này cho phép vật liệu xây tường dễ dàng cho hơi ẩm thoát ra vào mùa nóng, và không tích trữ khí ẩm trong mùa lạnh, tức là tạo điều kiện để tường “hít thở” tốt.

Bên cạnh đó, công tác gia công bề mặt bên ngoài các tường xây bằng bê tông tổ ong cần giải quyết tốt các nhiệm vụ:

- Tạo độ bằng phẳng (che phủ được những vị trí lồi lõm khi xây xếp);

- Có chức năng bảo vệ (cải thiện tính bền đối với môi trường bên ngoài);

- Có chức năng trang trí (nâng cao vẻ ngoài thẩm mỹ cho tòa nhà/công trình).

Khi gia công bề mặt bên trong của tường bê tông tổ ong, những nhiệm vụ cơ bản nhất là đảm bảo độ bằng phẳng và độ tin cậy trong quá trình vận hành khai thác.

Để thực hiện các nhiệm vụ nêu trên, lớp trát gia công trên các tường bê tông tổ ong cần đáp ứng các yêu cầu sau:

- Cường độ lớp trát bên ngoài cần đạt bằng hoặc nhỏ hơn cường độ của vật liệu xây tường và nằm trong ngưỡng từ 2- 5 MPa;

- Cường độ lực bám dính cần ngang với cường độ của vật liệu xây tường; cường độ bám dính của các lớp trát gia công cần ngang nhau, và tối thiểu phải đạt 0,4 - 0,5 MPa;

- Cần bảo đảm tính đồng nhất trong cấu trúc của từng lớp vữa trát. Ở đây, trọng tải lên 1 m2 bề mặt tường cần không lớn hơn 25 kg (với điều kiện khối lượng riêng của vữa trát 900 - 1.000 kg/m3);

- Khả năng kháng thấm của lớp gia công bên ngoài cần tính cả khả năng ngăn ngừa khí ẩm ngưng tụ bên trong tường, hoặc ở khu vực biên (theo nguyên tắc trong ngưỡng 0,1 - 0,15 m2.h Pa/mg);

- Sự hấp thu nước của lớp gia công sau cùng cần không lớn hơn 5% theo khối lượng.


Đối với các tường xây bằng bê tông tổ ong, các lớp trát gia công (bao gồm cả các loại vữa khô sử dụng phụ gia biến tính) luôn đáp ứng các yêu cầu ở mức độ cao. Để chế tạo vữa khô với các đặc tính nêu trên, cần bổ sung vào thành phần các phụ gia hóa chất biến tính. Việc lựa chọn loại phụ gia phù hợp cho vữa khô sẽ giúp cải thiện các chỉ số kỹ thuật cũng như các chỉ tiêu cơ lý của lớp trát gia công.

Hiện nay, các nhà sản xuất trong nước (Nga) đã nắm bắt được phương pháp sản xuất vữa khô nhiều chủng loại, với các chức năng:

- Làm phẳng nhẵn bề mặt với độ dày lớp trát tới 20 mm;

- Làm phẳng nhẵn bề mặt với lớp trát mỏng dưới 10 mm;

- Vữa trát trang trí với cốt liệu màu hạt thô có độ dày bằng kích cỡ hạt tối đa của cốt liệu;

- Vữa trát bằng nguyên liệu khoáng nhẹ;

- Vữa mattit dùng cho xi măng thông thường và xi măng trắng;

- Vữa mattit thạch cao;

- Vữa trát thạch cao.

Để tiến hành gia công bề mặt tường bê tông tổ ong, cần thực hiện các công đoạn:

- Vệ sinh sạch bụi bề mặt ngoài của tường;

- Sơn lót mặt ngoài của tường bê tông tổ ong;

- Trát lớp phẳng nhẵn độ dày tới 20 mm;

- Sơn lót lớp trát trên cùng;

- Phủ các lớp gia công bằng hợp chất có khoáng polyme trong thành phần;

- Phủ lớp sơn trang trí sau cùng với màu sắc được chỉ định.

Việc sơn lót bề mặt tường được thực hiện bằng sơn có độ thẩm thấu và tính gia cường.

Sơn lót bề mặt tường xây bằng bê tông tổ ong cũng như vữa trát được chế tạo trên cơ sở styrene butadien.

Lớp sơn lót có độ dày tiêu chuẩn 1 - 2 mm (tùy theo độ phân tán của cốt liệu). Sau khi phủ lớp sau cùng, sự hấp thu nước của toàn bộ lớp gia công sẽ giảm đáng kể, trong khi độ thẩm thấu hầu như không suy giảm, do đó độ tin cậy trong quá trình vận hành khai thác được bảo đảm ở mức cao.

Vữa trát thạch cao và vữa trát vôi thạch cao có khối lượng riêng tương đối thấp, cường độ cao và độ bám dính được cải thiện. Vữa trát vôi thạch cao khô rất nhanh và không để lại những vết nứt co ngót trên lớp gia công, chính vì thế hỗn hợp này được ứng dụng không chỉ để trát tường mà còn trát sàn, trần nhà và các mái đua.

Do khả năng bám dính cao, vữa trát thạch cao có thể áp dụng trên các bề mặt bê tông cũng như bề mặt gạch nung. Vữa trát thạch cao phát triển cường độ nhanh và khô cũng rất nhanh. Tùy theo bề dày của lớp trát, độ ẩm, nhiệt độ và sự thông khí trong mỗi căn phòng, trên bề mặt lớp trát có thể sơn trang trí hoặc dùng giấy dán tường sau 3 - 5 ngày. Sau khi khô, bề mặt lớp trát thạch cao theo quy định cần sơn lót để cải thiện tính bám dính khi sơn hoặc dán giấy tường.

Tất cả các vữa trát thạch cao đều có độ thấm nước và thấm khí tốt, từ đó nâng cao tính tiện nghi sống và sinh hoạt trong mỗi căn phòng sử dụng lớp vữa trát này.

Vữa trát thạch cao có một số chỉ tiêu cơ lý như sau:

- Khối lượng riêng: 900 - 1.000 kg/m3;

- Cường độ nén: 3,5 - 4,5 MPa;

- Cường độ uốn: 1,8 - 2,1 MPa;

- Hệ số truyền nhiệt: 0,16 - 0,18 w/mK

Như vậy, khi thực hiện công tác gia công các kết cấu tường bao che bằng bê tông tổ ong, cần tính tới các đặc điểm của các loại vật liệu này, nhất là khi vật liệu được sử dụng cùng với các kết cấu bê tông cốt thép nặng. Trong trường hợp đó, cần xem xét việc thiết lập trên bề mặt được gia công của tường một hệ gia công đa lớp có tính kháng thấm, khả năng hấp thu nước thấp, có chỉ số lực bám dính cao giữa các lớp trát gia công cũng như trong toàn hệ gia công đối với bề mặt tường xây bằng bê tông tổ ong. Tải trọng ngưỡng của các lớp trát có ý nghĩa rất quan trọng đối với từng đơn vị diện tích bề mặt tường.

Toàn bộ yêu cầu đối với lớp gia công trên bề mặt các kết cấu tường bao bằng vật liệu bê tông tổ ong cần được tuân thủ trên hiện trường công trường xây dựng chỉ trong điều kiện: việc gia công bề mặt trong và bề mặt ngoài của tường được thực hiện với các loại vữa khô dùng trong xây dựng hiện đại và theo công nghệ đã được nghiên cứu riêng cho công tác gia công trong xây dựng.