Nhiều thành phố lớn trên thế giới đang giảm dần việc sử dụng vật liệu xây dựng gây hại đến môi trường. TP. HCM cũng đi theo xu hướng này bằng việc quy hoạch phát triển vật liệu xây dựng trên địa bàn đến năm 2020; chú trọng kết hợp hài hòa các yếu tố như hiệu quả kinh tế, hiệu quả xã hội và bảo vệ môi trường hướng đến phát triển bền vững. Theo đó, TP. HCM sẽ phát triển những loại vật liệu xây dựng có công nghệ tiên tiến, hiện đại, ít tốn năng lượng và nhiên liệu; dần chấm dứt hoạt động của các cơ sở sử dụng đất sét để sản xuất gạch ngói nung bằng lò thủ công; di dời các nhà máy, trạm nghiền, trạm trộn xi măng ra khỏi thành phố.

Công ty Thanh Phúc chuyên sản xuất máy để sản xuất gạch không nung và trực tiếp sản xuất sản phẩm gạch không nung. Ngoài việc cung cấp gạch xây dựng không nung cho các công trình thì công ty còn kết hợp với doanh nghiệp Nhật Bản sản xuất gạch không nung với giá trị và chất lượng cao như gạch sơn nước; gạch xuyên nước và trữ nước với tính năng có thể trữ được 100 lít nước/m² và sản phẩm gạch cách nhiệt có thể giảm từ 12 - 15% nhiệt độ ngoài trời nóng. Đây là 3 dòng sản phẩm mới được công ty thiết kế với chất liệu cơ bản là tận dụng các phế phẩm tro xỉ của nhựa đường, than…giảm tác nhân gây ô nhiễm môi trường và phù hợp với đô thị Việt.

Phân tích những tính năng ưu việt của sản phẩm gạch không nung, thể hiện niềm tin vào chiến lược phát triển sản phẩm của mình. Ông Trần Duy Phúc, Giám đốc Maketing Công ty xây dựng Thanh Phúc khẳng định, bên Thanh Phúc và các doanh nghiệp Việt Nam đều đang bán hàng rất tốt đối với các công trình sử dụng vốn ngân sách nhà nước; tiến tới năm 2020 thì nhà dân sẽ có một tỷ lệ nhất định sử dụng gạch không nung có thể là 15% - 20%, vì gạch không nung cứng hơn, cường độ cao hơn và càng lâu thì càng hóa đá, cách nhiệt tốt hơn và khi thi công thì 1 m² tường thì tốc độ thi công nhanh hơn và giảm giá thành hơn; tức là công ty sẽ làm dần dần, làm từ từ để người tiêu dùng hiểu. Bên cạnh đó thì gạch đất nung sẽ càng ngày càng đắt hơn do khang hiếm, do ô nhiễm môi trường. Công ty Hichem là doanh nghiệp Việt chuyên sản xuất keo cho ngành công nghiệp xây dựng, đặc biệt là sản phẩm keo 2 thành phần dàng riêng để dán cho sản phẩm kính hộp cao cấp ở các công trình lớn, tòa nhà chung cư, khách sạn. Ông Trần Đức Kiên, Phó Tổng Giám đốc Công ty Hichem, cho biết về tính cạnh tranh cũng như chiến lược của công ty, trên thị trường hiện có rất nhiều hãng kinh doanh về keo, và thách thức thì luôn luôn là vấn đề giá cả, và chúng tôi cũng như vậy, phải tìm ra các nguồn và sản lượng lớn để có thể có được giá tốt nhất. Tuy nhiên, với chúng tôi, luôn định hướng chất lượng là hàng đầu và công ty tìm kiếm các sản phẩm thân thiện với môi trường, giảm thiểu tối đa vấn đề ô nhiễm môi trường. Đặc biệt, hiện nay keo axit rất nhiều, chúng tôi đang gần như loại yếu tố đó ra khỏi quá trình sản xuất, kinh doanh của mình; mặc dù thị trường vẫn có nhu cầu nhưng chúng tôi đang định hướng cho khách hàng sử dụng các loại keo thân thiện môi trường hơn như keo trung tính hoặc keo 2 thành phần.

Với nhu cầu sử dụng vật liệu xây dựng rất lớn, đáp ứng theo tốc độ đô thị hóa nhanh thì bên cạnh sản xuất đủ số lượng vật liệu, các chuyên gia vật liệu xây dựng còn nhận định TP. HCM cần có thêm chính sách khuyến khích, hỗ trợ phát triển vật liệu xây dựng xanh, có lợi cho môi trường, phù hợp với chiến lược phát triển TP. HCM trở thành một đô thị hiện đại, thông minh trong tương lai.

Ông Đinh Hồng Kỳ, Phó Chủ tịch Hội Xây dựng và Vật liệu xây dựng TP. HCM cho biết, năm qua, UBND TP đã thông qua một đề án rất quan trọng là phát triển thành phố trở thành một đô thị thông minh. Vấn đề quy hoạch vật liệu xây dựng cũng hết sức quan trọng. Tuy nhiên, nhiều vấn đề trong quy hoạch cần được bàn thêm như: chủng loại vật liệu chưa được cập nhật đầy đủ, chưa có những số liệu cụ thể về quy hoạch.

Do đó, các doanh nghiệp phát triển vật liệu xây dựng thân thiện môi trường sẽ là một nhân tố tích cực, tác động hiệu quả hơn đến chính sách, định hướng phát triển vật liệu xây dựng xanh của thành phố: “Đề tài về panel bê tông, cát nhân tạo, gạch thoát nước, các loại vật liệu xây dựng xanh, thân thiện môi trường, vật liệu xây dựng thông tin, có khả năng tái tạo…tôi nghĩ rất phù hợp để chúng ta tác động đến các cơ quan chính phủ, các cơ quan chức năng của chính quyền để đưa vào quy hoạch của thành phố, định hướng phát triển của thành phố trong đề án phát triển để trở thành đô thị thông minh.

Mới đây, TP. HCM có quyết định phê duyệt danh sách các nội dung thực hiện kế hoạch sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả tại các công trình xây dựng trên địa bàn TP giai đoạn 2018 - 2020 và năm 2018. Theo đó, 100% các công trình xây dựng mới hoặc cải tạo tuân thủ Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia; Cơ quan chức năng có kế hoạch bồi dưỡng nâng cao năng lực quản lý nhà nước làm công tác tiết kiệm năng lượng, quản lý đầu tư xây dựng và quản lý công trình xây dựng thân thiện môi trường; thúc đẩy xây dựng công trình xanh, xây dựng và áp dụng cơ chế ưu đãi cho các công trình xanh, công trình tiết kiệm năng lượng; nâng cao năng lực cho các đơn vị tư vấn thiết kế, thẩm tra, giám sát...

Nhằm phổ biến, khuyến khích và thúc đẩy hoạt động sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả trong xây dựng trên địa bàn TP. Ông Nguyễn Bá Thành, Phó Giám đốc Sở Xây dựng TP. HCM cho biết thêm, hướng tới sẽ tổ chức các lớp tập huấn cho các cán bộ quản lý nhà nước trong kiểm tra, áp dụng các tiêu chuẩn, quy chuẩn, và cũng tập huấn cho các đơn vị tư vấn thiết kế trong việc áp dụng tiết kiệm năng lượng và sử dụng các vỏ bao che áp dụng công trình xanh, công trình tiết kiệm năng lượng. Trên cơ sở điều kiện các tiêu chuẩn, quy chuẩn, các chế độ ưu đãi thì Sở Xây dựng phối hợp với các sở chuyên ngành thành phố xây dựng kế hoạch ưu đãi, tăng hệ số sử dụng đất. Tuy nhiên, vấn đề này đang chờ Sở Tư pháp thẩm định trước khi trình UBND thành phố phê duyệt.

Thực tế sử dụng vật liệu xây không nung là xu hướng tất yếu nhằm hạn chế được việc khai thác đất sét từ đất nông nghiệp, tiết kiệm tài nguyên và thời gian thi công cho các công trình. Bên cạnh các chính sách khuyến khích, các doanh nghiệp sản xuất vật liệu xây thân thiện môi trường cần mạnh dạn hơn đầu tư công nghệ hiện đại cải thiện chất lượng, mẫu mã, giá cả phù hợp đi kèm với kỹ thuật thi công để đảm bảo chất lượng công trình. Điều này đặt ra yêu cầu hơn nữa về khâu đào tạo chuyên ngành tại các trung tâm, trường dạy nghề, công tác đào tạo tay nghề cho công nhân thi công với vật liệu xây không nung.