Trong dự thảo xây dựng luật, pháp lệnh năm 2024 đang được Bộ Tư pháp hoàn thiện để trình lên Chính phủ, Bộ Tài chính đã đề nghị nghiên cứu xây dựng Luật thuế bất động sản chung thay thế cho Luật thuế sử dụng đất phi nông nghiệp và Luật thuế sử dụng đất nông nghiệp.

Đáng chú ý, cơ quan này cũng đề xuất bổ sung đánh thuế đối với nhà, công trình xây dựng nhằm khuyến khích sử dụng đất, nhà, công trình xây dựng có hiệu quả, góp phần hạn chế đầu cơ.

Đánh thuế cao với nhà, đất có giá trị lớn

Cụ thể, Bộ Tài chính đề nghị tách riêng đất ở, nhà ở để đánh thuế bất động sản đảm bảo đơn giản, dễ tính toán, dễ thực hiện, thuận lợi trong công tác quản lý thu thuế và phù hợp với thông lệ quốc tế.

Đồng thời, đánh thuế theo biểu thuế suất lũy tiến từng phần để đảm bảo mục tiêu điều tiết cao đối với trường hợp nhà, đất có giá trị lớn, điều tiết thấp đối với nhà, đất có giá trị không lớn, đảm bảo công bằng trong điều tiết thu nhập của tầng lớp dân cư.

Về việc bổ sung đánh thuế riêng đối với nhà ở, Bộ Tài chính cho rằng nhà ở được xem là một khoản đầu tư vào đất. Trên thực tế, Nhà nước khuyến khích việc xây dựng nhà ở và công trình xây dựng, tránh để đất bỏ hoang, không tận dụng hết giá trị sử dụng của đất.

Do nhà ở mới được đưa vào đánh thuế, theo đó, khi thực hiện đánh thuế bất động sản đối với nhà ở, cần thiết loại bỏ các loại nhà ở có mức đầu tư thấp (nhà tạm, nhà thiếu kiên cố, nhà bán kiên cố...) ra khỏi phạm vi điều chỉnh để tránh gây gánh nặng thuế đối với đối tượng có hoàn cảnh khó khăn.

Giá tính thuế đối với nhà (nhà và công trình xây dựng) được xác định bằng diện tích nhà tính thuế x giá của 1m2 nhà tính thuế. Đồng thời sẽ quy định lộ trình áp dụng mức thuế suất theo giai đoạn kể từ ngày luật có hiệu lực.
Với đất ở, Bộ đề nghị nâng mức thuế suất đối với đất ở (đánh thuế trên toàn bộ diện tích đất ở) so với hiện nay là 0,03%. Bởi theo cơ quan này, hiện nay theo kinh nghiệm các quốc gia thì mức thuế suất thuế bất động sản thấp nhất là 0,1%, trong khi Việt Nam mới ở mức từ 0,03%.

Giá tính thuế đối với đất (bao gồm đất ở riêng lẻ, đất sản xuất kinh doanh phi nông nghiệp, đất phi nông nghiệp khác thuộc đối tượng chịu thuế) được xác định bằng diện tích đất tính thuế nhân (x) với giá của 1m^² đất tính thuế.

Trong đó, diện tích đất tính thuế là diện tích đất thực tế sử dụng. Giá của 1m^² đất tính thuế được xác định bằng giá 1m^² đất trong bảng giá đất x hệ số điều chỉnh do UBND cấp tỉnh ban hành.

Áp mức thuế cao nhất với nhà, đất bỏ trống

Đối với nhà chung cư, bao gồm đất xây dựng chung cư, Bộ Tài chính đề nghị quy định ngưỡng chịu thuế đối với nhà chung cư. Cụ thể, đánh thuế thấp đối với những người sử dụng nhà có giá trị không lớn, nhà chung cư bình dân; đánh thuế cao đối với căn hộ cao cấp (mức giá trên 50 triệu đồng/m^²) và miễn thuế với nhà ở xã hội, nhà ở công nhân.

Giá tính thuế với nhà chung cư là giá theo hợp đồng chuyển quyền sử dụng đất, hợp đồng mua bán nhà hoặc giá theo bảng giá của UBND cấp tỉnh ban hành.

Để đảm bảo công bằng với đất ở, nhà ở riêng lẻ, đề nghị quy định mức thuế suất đối với nhà chung cư được áp dụng từ giá trị đầu tiên, nhưng mức thuế suất sẽ thấp hơn đối với đất, Bộ Tài chính đề nghị.

Đáng chú ý, cơ quan quản lý cũng đề xuất quy định mức thuế suất cao đối với nhà, đất lấn chiếm, bỏ trống, chưa đưa vào sử dụng hoặc chậm đưa vào sử dụng theo đúng quy định hoặc sử dụng chưa đúng mục đích.

Theo đó, Bộ đề nghị áp dụng mức thuế suất cao đối với các loại đất này (bằng mức thuế suất cao nhất trong biểu thuế đang dự kiến áp dụng đối với đất ở).

Bộ Tài chính đánh giá việc quy định mức thuế suất cao đối với loại nhà, đất trên là phù hợp với thực tế Việt Nam hiện nay, góp phần hạn chế tình trạng đầu cơ về đất, sử dụng đất lãng phí, chiếm dụng đất công, khuyến khích hơn nữa việc sử dụng tiết kiệm, hiệu quả nhà, đất...

Nếu được bổ sung dự án Luật thuế bất động sản vào Chương trình xây dựng Luật, pháp lệnh năm 2024 của Quốc hội, Chính phủ có thể trình Quốc hội cho ý kiến dự án Luật thuế bất động sản vào kỳ họp tháng 10/2024 và dự kiến thông qua tại kỳ họp tháng 5/2025.