>> Khai thác cát trái phép hủy hoại các dòng sông châu Á
>> Nhập khẩu cát: Hệ lụy tất yếu của việc khai thác cát bừa bãi

Phát biểu kết luận Hội nghị trực tuyến toàn quốc với các bộ, ngành, địa phương về triển khai các nhiệm vụ, giải pháp nhằm tăng cường quản lý nhà nước đối với hoạt động khai thác, kinh doanh cát sỏi vào sáng 6/7, Phó thủ tướng Trịnh Đình Dũng nêu rõ cát sỏi có vai trò đặc biệt quan trọng trong xây dựng, san lấp mặt bằng, làm nền cho các công trình hạ tầng, giao thông.

Theo Phó thủ tướng, trong những năm qua, công tác khai thác đạt nhiều kết quả quan trọng, đã lập được những quy hoạch về thăm dò, khai thác cát, sỏi và cấp phép, quản lý việc khai theo đúng quy định pháp luật.

Tuy nhiên, nhu cầu xây dựng ngày càng lớn, dẫn theo nhu cầu cát, sỏi ngày càng lớn. Trong khi đó, nguồn tài nguyên này ngày càng cạn kiệt, việc khai thác cát, sỏi có nhiều vi phạm.

Công tác quản lý nhà nước còn nhiều bất cập dẫn đến nhiều hậu quả như: sạt lở bờ sông, bờ biển, ảnh hưởng đến môi trường, ảnh hưởng đến đời sống, sản xuất của người dân,...
Vì vậy, Chính phủ chỉ đạo chấn chỉnh công tác khai thác cát, sỏi, cùng với đó các địa phương vào cuộc rất mạnh. Nhưng, nhu cầu lớn nên giá cát, sỏi tăng mạnh do đó phải xem xét toàn diện, tạo điều kiện để đảm bảo nguồn cung, đồng thời vừa bảo vệ môi trường, vừa tránh thiệt hại người dân và Nhà nước.

Ông Trịnh Đình Dũng cho rằng cần có giải pháp đảm bảo đủ nguồn cung cát, sỏi hoặc các vật liệu tương đương cát đáp ứng nhu cầu xây dựng, phát triển kinh tế của các địa phương đồng thời đảm bảo bờ biển, bờ sông, lòng sông, không ảnh hưởng xấu đến môi trường, sức khỏe, tính mạng, đời sống của người dân...

“Để làm được điều này, chúng ta cần hoàn thiện các quy định pháp luật liên quan đến khai thác tài nguyên cát, sỏi ở các lòng sông, bờ sông, luồng, lạch... và các quy định về chế tài xử lý vi phạm”, Phó thủ tướng nhấn mạnh.

Về quản lý hoạt động thu hồi cát từ các dự án nạo vét, khơi thông luồng lạch, Phó thủ tướng chỉ ra sự phối hợp quản lý giữa Bộ Giao thông vận tải và các địa phương còn chưa tốt. Do đó, Bộ GTVT cần thống nhất quản lý, các địa phương trực tiếp chịu trách nhiệm, ở những nơi giáp ranh cần có sự phối hợp giữa các địa phương.
Các bộ, ngành, địa phương rà soát lại các quy hoạch, giấy phép về thăm dò, khai thác cát, sỏi. Nếu, quy hoạch, giấy phép nào còn phù hợp thì tiếp tục thực hiện, nếu không còn phù hợp thì phải thay đổi quy hoạch hoặc rút giấy phép khai thác”, ông Trịnh Đình Dũng nói.

Ông cũng cho rằng cần phải gắn quy hoạch khai thác cát sỏi với đảm bảo chống sạt lở bờ sông, bờ biển, gắn với nhu cầu của thị trường, nhu cầu đầu tư xây dựng ở các địa phương.

Bên cạnh đó, Phó thủ tướng giao Bộ Xây dựng đẩy mạnh nghiên cứu, sản xuất vật liệu xây dựng thay thế như tro xỉ than, cát mặn, cát nhân tạo từ đá... để đảm bảo nhu cầu xây dựng theo từng địa phương, khu vực.
 

Tính đến tháng 5/2017, cả nước có 824 mỏ cát, sỏi được cấp phép. Đến hết năm 2016, có 90 dự án nạo vét, khơi thông luồng hàng hải, đường thuỷ nội địa có tận thu sản phẩm cát được Bộ GTVT cấp phép. Các cơ quan có thẩm quyền đã cấp hơn 500 giấy phép bến bãi kinh doanh, tập kết, trung chuyển cát, hàng trăm bến bãi hoạt động tự phát.