Theo Bộ GTVT, khu vực ĐBSCL hiện đang triển khai thi công các dự án cao tốc như: Dự án thành phần Cần Thơ - Hậu Giang, Hậu Giang - Cà Mau thuộc Dự án cao tốc Bắc - Nam phía Đông giai đoạn 2021-2025, Dự án Châu Đốc - Cần Thơ - Sóc Trăng và Dự án An Hữu - Cao Lãnh và một số dự án trọng điểm khác với tổng nhu cầu nguồn vật liệu cát đắp khoảng 50 triệu m3.
 
Mặc dù đã được áp dụng cơ chế đặc thù trong cấp mỏ vật liệu, Thủ tướng Chính phủ, Phó Thủ tướng Chính phủ đã thường xuyên, quyết liệt chỉ đạo các Bộ, ngành và địa phương có mỏ cát trong khu vực để ưu tiên, phân bổ, tăng công suất, mở mới các mỏ để phục vụ thi công các dự án; các địa phương cũng tích cực triển khai và đã xác định được khoảng 37 triệu m3, tuy nhiên, nguồn cát sông và công suất khai thác vẫn chưa đáp ứng được nhu cầu và tiến độ thi công.
 
Trước tình hình đó, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ đã chỉ đạo Bộ GTVT phối hợp các Bộ, ngành liên quan nghiên cứu các giải pháp vật liệu thay thế, trong đó có việc nghiên cứu sử dụng cát biển làm vật liệu đắp nền đường tại các khu vực phù hợp.
 
Thực hiện chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, Bộ GTVT đã phối hợp chặt chẽ với các Bộ: TN&MT, Xây dựng, NN&PTNT, KH&CN; các địa phương, các viện nghiên cứu, chuyên gia, nhà khoa học triển khai một cách bài bản, cẩn trọng, khoa học, khách quan và triển khai thi công dự án thí điểm trên phạm vi đoạn tuyến hoàn trả ĐT.978 (trên địa bàn tỉnh Bạc Liêu) thuộc cao tốc Hậu Giang - Cà Mau.
 
Kết quả cho thấy, các chỉ tiêu cơ lý đáp ứng tiêu chuẩn đối với vật liệu thi công nền đường; công tác thi công cát biển được thực hiện tương tự như cát sông, đến nay chưa thấy có biểu hiện tăng độ mặn đối với môi trường xung quanh, đủ điều kiện để mở rộng thi công thí điểm.
 
Bộ GTVT đã báo cáo Thủ tướng Chính phủ và thông báo tới các địa phương về kết quả thí điểm sử dụng cát biển; đề nghị các địa phương triển khai thí điểm mở rộng sử dụng cát biển làm nền đường cho dự án có điều kiện môi trường tương tự dự án thí điểm, xem xét áp dụng các tiêu chuẩn về ngưỡng chịu mặn của cây trồng, đất nông nghiệp, nước nuôi trồng thủy sản theo hướng dẫn của Bộ NN&PTNT.
 
Trước đó, ngày 21/6, UBND tỉnh Sóc Trăng đã cấp "Bản xác nhận" khu vực, công suất, khối lượng, phương pháp thiết bị, kế hoạch và bảo vệ môi trường trong khai thác khoáng sản làm VLXD thông thường để phục vụ thi công Dự án xây dựng công trình đường bộ cao tốc Bắc - Nam phía Đông giai đoạn 2021-2025 (khu vực B1.1 và B1.2).
 
Ngày 28/6, Bộ TN&MT đã ban hành Quyết định số 1746/QĐ-BTNMT về việc giao quyền sử dụng khu vực biển thuộc tỉnh Sóc Trăng cho đơn vị thi công để khai thác cát biển, phục vụ thi công dự án Hậu Giang - Cà Mau. Ngày 29/6, nhà thầu sẽ tổ chức khai thác và dự kiến đến ngày 01/7 sẽ thi công thí điểm đắp đền đường.
 
Cụ thể, phạm vi thi công thí điểm mở rộng được lựa chọn từ Km 81+000 đến hết phạm vi tuyến chính tại Km126+223 (thuộc địa bàn huyện Hồng Dân, tỉnh Bạc Liêu; huyện Vĩnh Thuận, tỉnh Kiên Giang; huyện Thới Bình, tỉnh Cà Mau) và từ Km 6+522 đến Km16+510 đoạn tuyến nối Cà Mau (thuộc địa bàn các huyện Thời Bình, Trần Văn Thời và Cái Nước, tỉnh Cà Mau).
 
Đối với công tác quản lý khai thác, thi công cát biển, Bộ GTVT chỉ đạo BQLDA Mỹ Thuận, nhà thầu thi công tổ chức quản lý, khai thác, vận chuyển tuân thủ các nội dung quy định tại “Bản xác nhận” đã được UBND tỉnh Sóc Trăng cấp, các yêu cầu tại Quyết định số 1746/QĐ-BTNMT và các quy định pháp luật liên quan trong suốt quá trình khai thác, sau khi kết thúc hoạt động khai thác và đảm bảo an toàn hàng hải, đường thủy trên các tuyến vận chuyển, bảo vệ môi trường.
 
Để việc thi công cát biển được thuận lợi và không ảnh hưởng đến môi trường và đời sống sinh hoạt của người dân trong khu vực, Bộ GTVT đã có văn bản đề nghị các Bộ TN&MT, Xây dựng, NN&PTNT, KH&CN quan tâm có hướng dẫn kịp thời (khi có đề nghị) để Bộ GTVT, chủ đầu tư triển khai đảm bảo chất lượng, tiến độ dự án, tuân thủ các quy định.
 
Ngoài ra, Bộ GTVT đề nghị UBND các tỉnh Bạc Liêu, Kiên Giang và Cà Mau chỉ đạo các cơ quan chức năng của tỉnh và UBND các địa phương có dự án đi qua phối hợp với chủ đầu tư trong việc kiểm tra, giám sát, theo dõi quá trình tổ chức triển khai thực hiện thí điểm mở rộng trên dự án.