Lý giải về điều này, một số đại lý vật liệu xây dựng cho rằng, việc kiểm soát quyết liệt của các cơ quan quản lý nhà nước đối với hoạt động khai thác cát khiến nguồn cung cho thị trường sụt giảm hẳn. Bởi trước đây, lượng cát khai thác theo giấy phép không đủ đáp ứng nhu cầu của thị trường và bổ sung nguồn cung đáng kể lại chính là cát khai thác trái phép.

Giá cát vàng đang được bán khoảng 500.000 đồng/m3, tăng 2,5 lần so với giá cũ là 200.000 đồng/m3. Tương tự, cát đen cũng tăng từ 150.000 đồng/m3 lên 350.000 đồng/m3. Ngay như cát san lấp cũng tăng giá gấp đôi, vọt từ 90.000 đồng/m3 thành 180.000 đồng/m3. Chị Trần Thị Hiên - Giám đốc Công ty TNHH Đầu tư và Xây dựng Phúc An lo lắng, giá cát tăng sẽ kéo theo sự gia tăng của các loại vật liệu khác.

Trong khi đó, nhiều công trình đã được ký hợp đồng trước đó với điều kiện khoán toàn bộ vật tư, vật liệu thì giờ sẽ bị đội chi phí lên rất nhiều. Bởi vậy, với đà tăng này, nhiều hợp đồng đã nhìn thấy lỗ.

Theo ông Hoàng Văn Đăng - Phó Giám đốc Công ty cổ phần Địa ốc Vạn Xuân, giá cát tăng như hiện nay sẽ làm chi phí sản phẩm xây dựng tăng khoảng 20%.

Với các dự án bất động sản đã bán, hợp đồng đã chốt giá bán với khách hàng thì không thể điều chỉnh được.

Chủ đầu tư phải chấp nhận tình huống này bởi cũng không thể vì thế mà bớt xén khoản nào để giảm giá, giảm chất lượng công trình.
 
Không chỉ cát xây dựng khan hiếm, cát san lấp cũng thiếu nguồn cung. Điều này đẩy nhiều dự án lớn đang trong giai đoạn san lấp vào thế “tiến thoái lưỡng nan” bởi nếu không thực hiện giải phóng mặt bằng, làm hạ tầng theo tiến độ thì dễ bị thu hồi lại dự án. Thế nhưng, muốn làm tiếp thì cũng khó kiếm nguồn cát san lấp cho dù đã chấp nhận giá cao.

Tuy nhiên, cũng có ý kiến lo ngại các nhà cung cấp đang lợi dụng việc khan hiếm nguồn cung khi cơ quan chức năng siết chặt khai thác cát và dừng cấp phép cho các dự án mới để tiếp tục đẩy giá tăng thêm, ảnh hưởng xấu đến thị trường.

Hiện tượng giá cát tăng cao được chỉ rõ sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến hoạt động của các doanh nghiệp xây lắp.