Phụ gia bê tông là những hợp chất hay hỗn hợp các chất vô cơ, hữu cơ có nguồn gốc tự nhiên hay tổng hợp mà khi cho một lượng nhỏ vào hỗn hợp bê tông sẽ làm thay đổi tính chất công nghệ của bê tông, hay tính chất sử dụng của bê tông đã hóa rắn theo ý muốn; tăng tính lưu động của hỗn hợn bê tông, giảm lượng dùng nước và , điều chỉnh thời gian ninh kết và rắn chắc, nâng cao cường độ và tính chống thấm của .

Công dụng của một số loại phụ gia:

1. Phụ gia giảm nước:

- giảm nước cho phép giảm nước trong khi trộn để có cùng tính dễ đổ, hoặc tăng tính dễ đổ;

- Phụ gia giảm nước luôn luôn là các sản phẩm hữu cơ có khả năng giảm sức căng trên bề mặt hoặc ở giữa các mặt của chất lỏng của nước nó riêng, chúng bôi trơn các hạt xi măng, các hạt xi măng sẽ tách rời nhau, sự phân tán đó tạo điều kiện cho việc làm ướt hoặc thủy hóa.

- Khi cho phụ gia giảm nước vào hỗn hợp bê tông, các phân tử trong phụ gia tan vào dung dịch, hấp phụ lên bề mặt các pha rắn (hạt , cát đá, các sản phẩm thủy hóa của xi măng) làm giảm sức căng bề mặt, phân chia giữa pha rắn và lỏng, làm chiều dày màng nước bao quanh pha rắn giảm đi.

- Khi làm giảm sức căng bề mặt của nước, các phân tử hoạt động bề mặt trong phụ gia thường làm tăng mức cuốn khí vào hỗn hợp bê tông trong quá trình trộn, lượng cuốn khí vào trong hỗn hợp bê tông cũng có tác dụng tăng độ sụt. Bọt khí cuốn vào hỗn hợp bê tông được phân bổ đều, có kích thước nhỏ, có tác dụng như các đệm trên đó các pha rắn trượt lên nhau dễ dàng hơn, thông thường cứ tăng 1% lượng cuốn khí vào có thể giảm tương ứng 1% lượng nước trộn.

2. kéo dài thời gian ninh kết:

Là phụ gia mà khi cho vào trong hỗn hợp bê tông có tắc dụng kéo dài thời gian ninh kết của hỗn hợp bê tông. Tác dụng của chúng có thể biểu hiện ở các mức độ khác nhau, phụ thuộc tính chất của xi măng, các liều lượng sử dụng, nói chung chất làm đông cứng giảm nhiều cường độ ở tất cả các ngày tuổi ban đầu và làm giảm nhiệt thủy hóa một cách tương ứng. Lưu ý khi sử dụng phụ gia quá liều lượng, nó có nguy cơ làm chậm đáng kể thời gian ninh kết, điều đó có thể không tỉ lệ thuận với lượng phụ gia pha vào.

Phụ gia kéo dài thời gian ninh kết được sử dụng trong các trường hợp sau:

- Thi công trong thời tiết nóng;

- Vận chuyển bê tông đường dài;

- Bê tông trộn sẵn;

- Bê tông bơm;

- Bê tông phun;

- Các tấm bê tông mỏng tránh lộ cốt liệu sau khi đổ;

- Thi công phụt.

3. Phụ gia siêu hóa dẻo:

Là loại phụ gia có thể làm giảm lượng nước trong khi trộn hỗn hợp bê tông rất nhiều, nhưng nó khác với loại phụ gia giảm nước bình thường là nó không ảnh hưởng đến thời gian ninh kết của bê tông, bởi vậy nó có thể tạo ra các loại bê tông có độ linh động cao. Ở giai đoạn đầu tiên khi mới phát triển phụ gia siêu hóa dẻo, tác dụng của phụ gia chỉ kéo dài trong thời gian 30 phút, cho nên cần phải kiểm tra chặt chẽ thời điểm mà chất phụ gia được trộn vào trong bê tông.

Phụ gia siêu hóa dẻo thường được dùng với mục đích:

- Tăng tính linh động của hỗn hợp bê tông mà giữ tỷ lệ N/X cố định;

- Tăng cường độ của bê tông bằng cách giảm lượng nước

Trong phạm vi tăng độ linh động của bê tông có thể làm cho bê tông có độ sút 200mm. Loại bê tông này có thể tự làm bằng mặt nhưng chưa tự đầm được, lĩnh vực áp dụng điển hình của phụ gia siêu hóa dẻo cho bê tông trong những trương hợp sau:

- Cải thiện việc đổ bê tông và đàm bê tông ở những vùng cấu kiện của bê tông được bố trí dày đặc cốt thép và khó tiếp cận;

- Sản xuất bê tông cường độ cao;

- Trợ giúp cho việc bơm bê tông đi xa hơn và cao hơn.

Khi dùng phụ gia siêu hóa dẻo cần chú ý những điểm sau:

- Chọn loại thích hợp cho loại xi măng nhất định theo chỉ dẫn của nhà sản xuất và với liều lượng theo điều kiện cụ thể;

- Mặc dù bê tông có phụ gia siêu hóa dẻo có thể tự san bằng nhưng vẫn phải đầm thật chặt;

- Phải chú ý cho làm ván khuôn cho chặt khít tốt để bê tông không bị rỉ chảy ra ngoài do độ linh động cao. Trong trường hợp dùng phụ gia siêu hóa dẻo có tác dụng kéo dài thời gian ninh kết từ 2 đến 3 tiếng so với không sử dụng phụ gia thì mới được phép trộn thêm phụ gia ở trạm trộn.

4. Phụ gia đông cứng nhanh:

Là loại phụ gia mà khi cho vào hỗn hợp bê tông có tác dụng rút ngắn thời gian ninh kết của bê tông; dùng để hỗ trợ giúp đổ bê tông trong thời tiết lạnh, cho phép kết thúc việc đổ bê tông và có thể tháo dỡ ván khuôn sớm, loại phụ gia nay có thể dùng trong điều kiện để trám chỗ rò rỉ do chịu áp lực nước, kết thúc việc sửa chữa kết cấu sớm hơn.

- Tác dụng của loại phụ gia này làm tăng quá trình ninh kết, tăng cường độ bê tông trong thời gian ban đầu nhưng có thể làm giảm cường độ lâu dài của bê tông.

- Nếu dùng quá liều lượng sẽ làm cho bê tông làm giảm cường độ chịu lực.

5. Phụ gia chống thấm:

Là loại phụ gia để giảm mức độ truyền dẫn hơi nước ẩm tiết ra trong dạng lỏng hay hơi nước từ trong bể hay đi qua bê tông. Các loại phụ gia chống thấm có thể tạo dưới dạng bột, hồ hay dạng lỏng và có thể chưa vật liệu lấp kín lỗ rỗng hay vật liệu kị nước.

Phụ gia chống thấm được sử dụng cho:

- Mọi ứng dụng đòi hỏi tính chống thấm cho bê tông như tường bao và sàn, bồn chứa, ống nước, đường ngầm;

- Bê tông khối và gạch;

- Panel và vữa trát nghèo xi măng;