Mặc dù chưa có thống kê cụ thể về ảnh hưởng của dịch COVID-19 đối với các DN nhưng theo tìm hiểu thực tế của chúng tôi, thì phần lớn DN sản xuất trên địa bàn tỉnh gặp nhiều khó khăn do thiếu nguyên liệu đầu vào, thị trường tiêu thụ lại “đóng băng”.

Có mặt tại Công ty cổ phần (CP) Luyện kim đen Thái Nguyên (xã Nam Hòa, huyện Đồng Hỷ), chúng tôi được ông Chu Phương Đông, Giám đốc Công ty cho biết: Năm 2019 là năm Công ty hoàn tất đầu tư xây dựng nhà máy Luyện thép và dây chuyền thiêu kết. Đây cũng là năm Công ty CP luyện kim đen Thái Nguyên dốc mọi nguồn lực và tập trung hoàn thiện đầu tư chuẩn bị cho dây chuyền sản xuất mới nhằm cho ra đời những sản phẩm mới. Toàn bộ dây chuyền của Nhà máy sản xuất đồng bộ từ tháng 12-2019 và ngày 19/12/2019 Công ty xuất bán lô sản phẩm mới - sản phẩm phôi thép đầu tiên. Hội đồng quản trị Công ty đã đưa ra kế hoạch sản xuất năm 2020 đối với từng loại sản phẩm như: Tự khai thác chế biến quặng sắt 6.000 tấn; mua quặng của các DN trong tỉnh 100.000 tấn; sản xuất quặng thiêu kết 160.000 tấn; sản xuất gang 105.000 tấn; sản xuất thép 80.000 tấn. Doanh thu dự kiến năm nay là 1.000 tỷ đồng. Tuy nhiên, thị trường thép trong nước từ đầu năm đến nay do cạnh tranh phức tạp nên rất khó khăn. Thêm nữa, dịch COVID19 đã ảnh hưởng nghiêm trọng đến sản xuất kinh doanh của Công ty CP luyện kim đen Thái Nguyên. Về đầu vào chuỗi cung ứng từ Trung Quốc bị gián đoạn ngay từ tháng 1 dẫn đến một số thiết bị vật tư cho sản xuất của chúng tôi gặp khó cả về tiến độ cung cấp và giá cũng bị đội lên. Về đầu ra thì sản xuất toàn cầu bị ảnh hưởng, thậm chí một số ngành công nghiệp có nhu cầu dùng thép tại nhiều nơi trên thế giới bị ngưng trệ sản xuất, các công trình xây dựng tại Việt Nam cũng trong tình trạng như vậy. Các nhà máy thép bị tồn kho quá lớn, dẫn đến dòng tiền bị thiếu hụt khó có thể duy trì sản xuất. Công ty CP luyện kim đen Thái Nguyên cũng không nằm ngoài khó khăn đó. Ngoài việc tồn kho giá giảm thì sản phẩm của chúng tôi bán cho khách hàng với giá trị hàng trăm tỷ đồng cũng bị chậm trễ thanh toán... Đây cũng là tình trạng chung của các DN sản xuất như Công ty CP Gang thép Thái Nguyên, Công ty CP Thương mại Thái Hưng, các DN sản xuất vật liệu xây dựng, may mặc, thức ăn chăn nuôi… 

Tuy nhiên, để vượt qua giai đoạn khó khăn này, nhiều DN đang nỗ lực thực hiện những giải pháp “giải cứu” chiến lược như tìm nguồn nguyên liệu thay thế, đổi mới công nghệ, nâng cao chất lượng, mẫu mã sản phẩm, đáp ứng nhu cầu thị trường…

Ông Lục Minh Sơn, Giám đốc Công ty CP Prime Phổ Yên (T.X Phổ Yên) cho hay: Công ty chúng tôi là một trong những DN sản xuất gạch ốp lát các loại có công suất lớn của Tập đoàn Prime. Trước yêu cầu của thị trường hiện nay, Công ty đang sản xuất và cung cấp gạch lát nền với kích thước, mẫu mã đa dạng, phù hợp với mọi công trình. Để đảm bảo tiêu thụ sản phẩm theo đúng kế hoạch, Công ty chúng tôi đang tập trung đầu tư nâng cấp thiết bị dây chuyền sản xuất. Song song với đó, chúng tôi đang chuẩn bị cho ra mắt dòng sản phẩm gạch lát nền với kích thước 80x120cm, phù hợp với các công trình xây dựng quy mô lớn. Hy vọng dòng sản phẩm mới với thiết kế mẫu mã đa dạng phù hợp thị hiếu của khách hàng hạng trung sẽ là cú “hích” vào thị trường gạch ốp lát đang ảm đạm như hiện nay.
 
Còn ông Nguyễn Anh Tuấn, Giám đốc Công ty CP Khoáng sản và Luyện kim Trung Thành (T.P Sông Công) chia sẻ: Trước bối cảnh khó khăn này, không ít DN luyện kim phải dừng hoặc giảm hoạt động để tránh thua lỗ, còn đa số vẫn đang cố gắng “gồng mình” giữ nhịp độ sản xuất trung bình. Trong năm nay, Công ty sẽ tiếp tục đưa 1 dây chuyền lò luyện vào chạy, đáp ứng nhu cầu việc làm cho trên 400 lao động địa phương. Về nguồn nguyên liệu phục vụ sản xuất như than cám cốc, hồ (một loại chất lỏng hữu cơ, có độ nhớt cao, màu đen) phải nhập khẩu từ Trung Quốc về, chúng tôi đã có phương án thay thế tìm mối hàng ở ngay trong nước như dùng than của Điện Biên, Gang thép Thái Nguyên. Trong thời gian tới, chúng tôi sẽ tiếp tục đẩy mạnh sản xuất và tiêu thụ sản phẩm gang, ferromangan, silicolmangan, phấn đấu hoàn thành vượt mức kế hoạch đề ra.

Đối phó với thị trường tiêu thụ giảm sút, ông Cao Văn Kiên, Phó Tổng Giám đốc phụ trách sản xuất Công ty CP Elovi Việt Nam tự tin cho biết: Hiện nay, DN đã lên sẵn kịch bản sản xuất cho năm 2020. Nguồn nguyên liệu đầu vào chủ yếu nhập khẩu từ Đức, Singapo, NewZealad, Australia đã được dự trữ sẵn từ trước. Vì vậy, đơn vị vẫn duy trì dây chuyền sản xuất diễn ra bình thường. Tuy nhiên, chúng tôi cũng đang xây dựng kịch bản tiếp theo là tìm mối hàng nhập 1 số nguyên liệu phụ ở các nước khác để không phải gặp cảnh bị động khi phụ thuộc vào Trung Quốc. Đặc biệt, 2 tháng qua, DN đã giảm hơn 10% doanh thu so với cùng kỳ, trong tháng 3 này chắc chắn sẽ giảm hơn nữa. Bởi vậy, chúng tôi đang đưa ra một số chương trình khuyến mại cho các nhà phân phối và người tiêu dùng như mua 10 tặng 1, tặng thẻ cào trúng thưởng. Đồng thời làm việc với các siêu thị để tăng sự hiện diện của Elovi trong hệ thống siêu thị. Đặc biệt chúng tôi đang tìm hướng xuất khẩu đưa các sản phẩm vào thị trường Myama…

Nỗ lực vượt khó của các DN trong giai đoạn này là rất đáng ghi nhận. Tuy nhiên, dịch COVID-19 chưa biết khi nào kết thúc. Vì thế, ông Chu Phương Đông, Phó Chủ tịch Hiệp hội DN tỉnh, Giám đốc Công ty CP Luyện kim đen Thái Nguyên đề nghị tỉnh sớm đưa ra các giải pháp hỗ trợ DN nhanh chóng cụ thể và có sự góp ý trực tiếp của DN. Các cuộc kiểm tra, thanh tra DN trong năm 2020 đề nghị xem xét dừng, tạm hoãn để DN tập trung mọi nguồn lực cho sản xuất…