"Việc người dân chưa được cấp giấy chứng nhận sử dụng đất cơ bản không phải lỗi của người dân, mà lỗi chủ yếu thuộc về chính quyền, của địa phương và trung ương, và một phần lớn là lỗi của doanh nghiệp".

Đại diện Bộ Xây dựng thẳng thắn nhìn nhận như trên tại cuộc họp giữa Bộ Tài nguyên và Môi trường, Bộ Xây dựng cùng nhiều bộ, ngành, địa phương khác nhằm tìm giải pháp tháo gỡ khó khăn trong quá trình cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, sở hữu nhà, tổ chức ngày 2/8.

Theo đại diện Bộ Xây dựng, việc xử lý những tồn tại vướng mắc trong cấp giấy chứng nhận sử dụng đất đã kéo dài quá lâu nên mới bị Chính phủ, Quốc hội nhắc nhở.

Để giải quyết tồn tại này, các bộ ngành phải có những mục tiêu đột phá để tập trung giải quyết, thậm chí có thể phải hi sinh một số mục tiêu khác.

Đặc biệt, đại diện Bộ Xây dựng hoàn toàn ủng cách giải quyết mà Bộ Tài nguyên và Môi trường đề xuất khi tách bạch hoàn toàn việc cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho các tổ chức, cá nhân ra khỏi việc xử lý vi phạm của các tổ chức, các doanh nghiệp. Tuy nhiên, theo vị này, song song với đẩy mạnh việc cấp sổ đỏ thì cũng phải tăng cường xử lý vi phạm của các tổ chức, các doanh nghiệp.

Thông tin về thực tế cấp sổ đỏ, sổ hồng tại các dự án bất động sản, đại diện Bộ Xây dựng cho biết, hiện nay ở nhiều khu đô thị đang phổ biến tình trạng chủ đầu tư được nhà nước giao đất thực hiện dự án, sau đó lại ủy quyền hoặc chuyển nhượng một phần hoặc toàn bộ dự án cho các nhà đầu tư khác, nên hiện nay không thể cấp giấy chứng nhận sở hữu nhà.

“Hiện vấn đề này đang vướng giữa Bộ Tài nguyên và Môi trường, Bộ Xây dựng và Bộ Tư pháp, nên mới có chuyện rằng có chủ đầu tư chưa nộp đủ tiền thì vẫn được chuyển nhượng, còn có trường hợp nộp đủ tiền và nhận nhà rồi thì lại không được chuyển nhượng. Tình trạng này đã kéo dài nhiều năm rồi, đây là điều rất vô lý, gây khó khăn cho người dân”, đại diện Bộ Xây dựng nói.

Thứ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường Nguyễn Mạnh Hiển cho biết, Bộ sẽ tổng hợp các ý kiến vướng mắc của địa phương, đặc biệt là những vướng mắc cụ thể cá biệt. Hiện Bộ đã họp bàn và có văn bản gửi các địa phương giải quyết, những vướng mắc còn lại thuộc về chính sách, vướng mắc nào có thể giải quyết được Bộ sẽ giải quyết, những vướng mắc nào vượt tầm thì sẽ đề xuất Chính phủ chỉ đạo.

“Trên nguyên tắc và cách thức giải quyết công việc là cái gì có lợi cho dân thì chúng ta làm và làm quyết liệt, tuy nhiên các địa phương phải có ý kiến cụ thể hơn, tránh các ý kiến chung chung”, Thứ trưởng Hiển nói.

Trong khi đó, Phó tổng cục trưởng Tổng cục Quản lý đất đai Lê Văn Lịch cho rằng, phí trước bạ đang ở mức cao. Giảm tiền sử dụng đất sẽ khuyến khích được người sử dụng kê khai đăng ký đất đai theo quy định.

Hiện Bộ Tài nguyên và Môi trường cũng đề xuất bỏ quy định phạt chậm nộp tiền sử dụng đất khi cấp sổ đỏ cho hộ gia đình cá nhân. Mức phạt hiện hành là 0,05%/ngày, tương đương 18%/năm là quá cao, không khuyến khích được người dân làm thủ tục xin cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất khiến cho việc cấp giấy này bị ách tắc.

Đồng thời, đề xuất Chính phủ ra quy định miễn nộp lệ phí trước bạ và chỉ đạo Bộ Tài chính có hướng dẫn cụ thể việc không thu phí trước bạ với trường hợp sử dụng đất do ông bà, cha mẹ để lại mà chưa có giấy chứng nhận.

Tuy nhiên, theo Thứ trưởng Nguyễn Mạnh Hiển, muốn miễn phí trước bạ cần phảo làm rõ những  đối tượng nào được miễn, miễn trong trường hợp nào và nếu đề xuất miễn một năm thì lại càng khó thực hiện, bởi năm sau thì sẽ làm sao? Hay như những trường hợp các chủ đầu tư ủy quyền cũng thế, phải phân ra thành từng loại để mình đưa ra các hướng xử lý phù hợp.

Thứ trưởng Hiển cũng thông tin, hiện Bộ Tài nguyên và Môi trường đã thống nhất với hai bộ Xây dựng, Tài chính về chủ trương đối với phần diện tích không vi phạm thì cấp ngay giấy chứng nhận cho người mua nhà, phần có vi phạm thì có thể xem xét cho tồn tại và cấp giấy chứng nhận nếu điều chỉnh quy hoạch đô thị. Đối với phần diện tích vi phạm thì chủ đầu tư phải bổ sung nghĩa vụ tài chính về đất đai…